Leonardus Curvers 1883-1964

Leonardus Curvers (Curvers Lei) (VIIIi), geboren 19 december 1883 te Neeritter en overleden 26 december 1964 te Tungelroy. (Zoon van Peter Mathijs Hubertus Curvers (VIIg) en Elisabeth Helwegen.) Op 8 mei 1909 gehuwd te Ratingen (nabij Düsseldorf, Brd) met Anna Maria Hendrickx (6 maart 1889 – 8 juni 1969). Uit dit huwelijk worden 8 kinderen geboren.

Als kleine jongen van elf moet Lei al gaan werken. Hij komt al vroeg in Duitsland terecht; te voet van Neeritter naar Roermond en dan met de trein naar Hilgen[1]. In 1906 moet hij voor twee jaar onder de wapenen, maar daarna trekt hij weer snel naar Duitsland.  Lei werkt er in een glasfabriek nabij Ratingen en leert daar Anna Maria kennen die er werkt als dienstbode. De vader van Anna Maria werkt blijkbaar in dezelfde fabriek.[2] Leonardus woont er in het dorp Eckamp, op het adres Eckamp 82b. (Het dorp Eckamp wordt in 1930 samengevoegd met Ratingen.)  Eckamp 82b lag waarschijnlijk ter hoogte van de huidige Sudstrasse nummer 5. Door de vele vernielingen in en nieuwbouw na de tweede wereldoorlog is weinig van de oorspronkelijke bebouwing bewaard gebleven. In Eckamp staat Leonardus in geschreven als fabrieksarbeider.

De fabriek waar Lei werkt is de Rheinische Spiegelglasfabrik die sinds 1889 in Ratingen bestaat. De fabrieksgebouwen zijn pas enkele jaren geleden gesloopt. Ter herinnering aan de oude fabriek is de straat genoemd “Zur Spiegelglasfabrik”[3]. Dat het werk er niet ongevaarlijk is blijkt uit volgend citaat[4]:

“..Als gasstoker in de glasfabriek was haar verloofde (ic Leonardus) al drie maal aan een wisse dood ontsnapt. De laatste keer was het zo ernstig dat kunstmatige ademhaling (Lei was bedwelmd door het gas) nog maar op het nippertje redding kon brengen. Het ongeluk gebeurde vlak voor de huwelijkssluiting…”

In 1911 koopt Leonardus, samen met zijn broers Johannes en Josef Curvers, beide landbouwer te Neeritter, alsmede met schoonbroer Willem Ramakers, landbouwer te Ittervoort, ruim 19 hectare grond in het buurtschap Santfort onder Hunsel, voor de som van twee duizend achthonderd gulden.[5] De verdeling van deze gronden vindt formeel pas plaats op 1 december 1913 (ingeschreven in het kadaster op 4 februari 1914) middels een akte van verdeling. Het perceel, waar Leonardus vervolgens een boerderij op laat bouwen, is 4.62.25 ha groot. Volgens de gevelsteen is de boerderij van de Leonardus gerealiseerd in 1916.[6] Dit huis aan de Kanaalstraat staat er nog steeds, zij het dat het flink verbouwd is tot twee woningen. In de westelijke gevel is de gevelsteen nog steeds aanwezig.  Door de aanleg van het Kanaal Wessem-Nederweert moet Leonardus behoorlijk wat grond afstaan. Na twee onteigeningsrondes, in 1919 en 1922, blijft slechts 2.5 ha over.  Een leuke anekdote over deze woning vertelt zoon Wiel. In een periode dat ze in huis veel last hebben van zwarte ratten komt een oud mannetje voorbij (de relatie met zijn ouders is hem niet meer bijgebleven) die wel een remedie tegen de plaag heeft. Succes binnen twee dagen gegarandeerd! Op zijn aangeven wordt een rat levend gevangen, vervolgens diens achterwerk dichtgebrand en weer losgelaten. Binnen twee dagen zijn alle ratten verdwenen[7]!!

Van het echtpaar Curvers-Hendrickx is een foto bewaard gebleven waarop Leonardus is afgebeeld in een militair uniform. Op de foto staan bovendien de twee oudste kinderen, Mathias Johannes (Math) (IXi) en Johannes Mathias (Sjeng) (VIIIi2). De foto is zeer waarschijnlijk gemaakt voor het pand Driessensstraat 58 in Neeritter. Het is niet bekend of er gekozen is voor een statige achtergrond of dat het gezin hier daadwerkelijk gewoond heeft in de periode dat ze terugkeerden uit Duitsland tot het moment dat ze de nieuwe boerderij in Santfort konden betrekken.

Na de dienstplicht in 1906 wordt Leonard in 1914, met de dreiging van de eerste wereldoorlog, weer onder de wapenen geroepen. Hij klimt op van wielrijder met de rang korporaal naar sergeant[8].

Determinatie van het uniform door het Legermuseum in Delft bevestigt dat Leonardus op de foto gekleed is als sergeant (chevron op zijn ondermouw) van het 15e regiment infanterie. De cijfers staan op zijn platte pet. Na een lange periode van blauwe uniformen wordt dit veldgrijze uniform, model 1912, bij de Nederlandse landmacht ingevoerd. Als u goed kijkt ziet u dat de kraag een andere kleur heeft. Dat is typisch voor het model 1912. De kleur moet blauw zijn geweest, evenals de biezen op de rest van het uniform en de platte pet.[9]

In de stamboeken van het Nederlandse leger, die zich bevinden in het Nationaal Archief te Den Haag, is in de periode 1914-1918 onder het 15^e regiment infanterie geen Leonardus Curvers terug te vinden. (Behoort hij mogelijk toch tot een ander regiment? 45 of  65?)

Lei is een van de drijvende krachten achter Schutterij St Anna Santfort. (Zie ook het artikel over deze schutterij.) Hij is 30 jaar commandant, 22 jaar bestuurslid en 20 jaar schutter in het eerste zestal. Daarnaast is Leo 10 jaar lid van de toneelvereniging[10] van de schutterij.

Curvers Lei maakt deel uit van het schutterszestal dat op 9 juli 1939 inTegelen het OLS wint. Voor dat St Anna zelf het OLS kan organiseren breekt in 1940 de tweede wereldoorlog uit. Dit gebeurt ook op 12 juli 1914 als St. Anna het OLS verovert in Wessem. Luttele weken daarna breekt de eerste wereldoorlog uit. Door deze twee gebeurtenissen wordt al snel spreekwoordelijk: als St Anna het OLS wint breekt er oorlog uit.[11]

Ter herinnering aan het behalen van het OLS in 1939 is een zilveren plaat met de namen van het winnende zestal aan het koningszilver toegevoegd.

Tijdens de tweede wereld oorlog woont Lei Curvers nog steeds in Santfort aan de Nieuwstraat 88 (daarvoor genoemd Schillersheide 88 en tegenwoordig Kanaalstraat). Vanaf eind september 1944 is de zuidkant van het kanaal al grotendeels bevrijd door de Brigade Piron en ligt de kanaalzone in de frontlinie. De Duitsers bezetten nog bruggenhoofden aan het kanaal en in Wessem. Regelmatig vinden er in die periode gewapende schermutselingen plaats. Op 6 oktober 1944 worden ze samen met Curvers Sjang, Curvers Tjeu en Wilhelm Ramakers door de OD weggehaald met paard en wagen[12].“…De volbeladen wagens met beddengoed, huisraad, varkens en hoornvee boden een trieste aanblik. Terwijl zij aan het laden waren, werd er voortdurend door de Duitsers op hen geschoten, en bij dat alles ratelden de mitrailleurs maar door…”

Omdat het te gevaarlijk blijkt in de kanaalzone wijkt het gezin uit naar Thorn waar ze intrekken bij dochter An, gehuwd met Dolf Sniekers, aan de Akker.

Het echtpaar Curvers Hendrickx viert op 18 mei 1959, tweede pinksterdag, het gouden huwelijksfeest met een mis in de kerk van Hunsel. Het feest wordt thuis gevierd. Namens de inwoners van Santfort krijgt het gouden paar een pendule aangeboden. Van de schutterij St. Anna krijgt het bruidspaar uit handen van P. (Peter) Cuypers een schilderij aangeboden.

Op 29 augustus 1964 viert schutterij St Anna Santfort haar 75 jarig bestaan. Ter gelegenheid hiervan schenken Leo en Anna Maria een zilveren plaat voor het koningszilver.[13] Het echtpaar woont dan inmiddels in Tungelroy bij dochter Door.

In hetzelfde jaar, op 29 december 1964, overlijdt Lei Curvers te Tungelroy. Hieronder volgt de grafrede, waarschijnlijk uitgesproken door de voorzitter van schutterij St. Anna.

“Een erekroon zijn de hoge jaren voor hem als zij gevonden worden op de weg der gerechtigheid.

Deze woorden zijn zeker van toepassing op het leven van deze dierbare overledene, want met hem is heengegaan een dierbaar en nobel mens, want met hem is van ons heen een vriend en kameraad, die goed was voor zijn medemens.

Naast zijn noesten arbeid voor zijn prachtig gezin, wist hij toch de tijd te vinden voor het verenigingsleven en vooral de schutterij St. Anna van Santfort lag hem zona aan het hart waaraan hij dan ook lange jaren als bestuurslid zijn beste krachten heeft gegeven, niet enkel dat hij was een goed bestuurder, hij was ook schutter die met vaste hand de buks wist te hanteren, want oin 1939 mocht hij het geluk smaken in Tegelen het OL schuttersfeest (Oud Limburgs Schutterfeest, red) mede te behalen.

Voor enkele jaren geleden toen hij in zijn nieuwe woonoord Tungelroy van zijn welverdiende rust ging genieten volgde hij van hieruit met belangstelling de verrichtingen van zijn geliefde schutterij. Toen op 29 augustus jl (1964, red) St Anna haar 75 jarig bestaan op zo luisterlijke wijze heeft gevierd, toen was hij nog, vergezeld van zijn echtgenote, persoonlijk aanwezig. En als aandenken aan deze dag heeft hij geschonken een zilveren schild aan het koningszilver onzer schutterij.

Leo, voor alles wat gij in lengte van jaren over het welzijn van onze schutterij hebt gedaan, breng ik namens bestuur en leden onze oprechte dank en worden wij thans door het graf gescheiden maar wij zullen elkaar spoedig weerzien aan gene zijde van dit graf, hierboven bij God.

Leo, over alles wat U voor ons allen bent geweest nogmaals dank en een tot weerzien hierboven.

Vaarwel, rust zacht.”